طرح کارون 4

معرفی طرح
اطلاعات پایه
اطلاعات فنی
شرکتهای همکار
آلبوم
بازدید مجازی
ارتباط با طرح

در این بخش به معرفی طرح در قالب آیتم‌های زیر پرداخته شده است:

مشخصات طرح سد و نیروگاه کارون4

اهداف

تنظیم آب رودخانه کارون به میزان 3.7 میلیارد متر مکعب در سال
کنترل طغیان و سیلاب‌های مخرب رودخانه کارون
تولید انرژی برق‌آبی به میزان 2107 میلیون کیلو وات ساعت

تاریخچه و سوابق

مطالعات اولیه طرح کارون 4 در سال 1345 (1967 میلادی) در چارچوب طرح توسعه منابع آب و همچنین برنامه‌ریزی کلی منابع آب حوضه رودخانه کارون توسط شرکت مهندسین مشاور بین المللی "هارزا" انجام پذیرفته است. مطالعات مرحله اول و دوم طرح نیز که توسط شرکت مهندسی مشاور "مهاب قدس" و شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران منعقد گردیده، هم اکنون مراحل پایانی خود را طی می‌کند. لازم به ذکر است که با توجه به بزرگی و پیچیدگی طرح در طی مطالعات مرحله دوم شرکت فرانسوی "کوینه بلیه" نیز به‌عنوان همکار، مطالعات طرح را کنترل و مورد تائید قرار داده است.

موقعیت و جانمایی

سد مخزنی کارون 4 در استان چهارمحال و بختیاری در فاصله 180 کیلومتری جنوب غربی شهرکرد و چهار کیلومتری پایین دست محل تلاقی رودخانه‌های ارمند و بازفت واقع شده است.

مشخصات رودخانه

رودخانه کارون پر آب‌ترین رودخانه ایران بوده که از سلسله جبال زاگرس سرچشمه می‌گیرد و در پایین دست بند انحرافی گتوند وارد دشت خوزستان می‌شود و نهایتاً به خلیج فارس می پیوندد. در دهه‌های اخیر پتانسیل تولید برق این رودخانه مورد توجه خاص واقع شده و اقدامات گسترده‌ای جهت بالفعل نمودن این توانائی صورت پذیرفته است. از جمله این اقدامات احداث سری سدهای کارون جهت کنترل سیلاب‌های این رودخانه و تولید انرژی برق آبی از کیلومترهای 377 تا 747 رودخانه می‌باشد.

ویژگی‌ها

اولین سد بر روی رودخانه کارون
بلندترین سد بتنی در حال ساخت

مشخصات طرح راه‌های جایگزین و جابجایی خطوط نفت و گاز کارون 3 و 4

اهداف

با احداث سد کارون 4، قسمتی از محورهای ارتباطی اصفهان به طرف خوزستان و همچنین خطوط لوله نفت موجود، در زیر تراز آب دریاچه قرار می‌گیرد، بدین لحاظ احداث مسیر‌های جایگزین در محورهای اصفهان- شهرکرد- ایذه- اهواز و همچنین اصفهان- بروجن- لردگان و اجرای مسیر جایگزین خطوط لوله نفت و گاز، از اهداف این طرح می‌باشد.

تاریخچه و سوابق

نقشه‌های راه‌های جایگزین در سال 1375 توسط وزارت راه و ترابری به تصویب رسیده و اجرای قسمت‌هائی از آن شامل قطعه دوم راه اصلی منج- بیدله و راه جایگزین محور شهرکرد- اهواز به عهده وزارت نیرو (شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران) گذاشته شده است.

موقعیت و جانمایی

راه‌های جایگزین کارون 4 در استان چهارمحال و بختیاری شهرستان لردگان واقع و قسمتی از طرح نیز شامل راه‌های جایگزین کارون 3 در استان خوزستان می‌باشد. اجرای خطوط لوله نفت نیز در محدوده سد کارون 4، در استان چهار محال و بختیاری واقع شده است.

مشخصات رودخانه

رودخانه‌های واقع در محدوده طرح که راه‌های جایگزین آنها را قطع می‌نماید شامل رودخانه ارمند، بازفت و منج بوده که همگی از رشته جبال زاگرس سرچشمه می‌گیرند و عبور محورها از روی دریاچه رودخانه‌های ارمند و بازفت و رودخانه منج خواهد بود.

ویژگی‌ها

بخش اول شامل قطعه دوم راه منج- بیدله بطول 5.5 کیلومتر
بخش دوم شامل راه جایگزین شهرکرد- ایذه به طول 16 کیلومتر

در این بخش به بیان اطلاعات پایه طرح در قالب آیتم‌های زیر پرداخته شده است:

توپوگرافی
هواشناسی
هیدرولوژی
سیلاب
کیفیت آب
رسوب گذاری
برنامه‌ریزی منابع آب
زمین شناسی
لرزه خیزی
مخزن سد

توپوگرافی

سد کارون 4 در جنوب غرب ایران و برروی رودخانه کارون، بلافاصله در بالادست تقاطع رودخانه های منج و کارون و در فاصله 670 کیلومتری از مصب رودخانه واقع شده است.
تراز بستر رودخانه 840 متر بالاتر از سطح دریاهای آزاد بوده و عرض آن در ساختگاه سد حدود 30 تا 60 متر میباشد همچنین عمق رسوبات در کف رودخانه در محل طرح در حدود 30 متر می‌باشد.
دره ساختگاه سد، یک درهV شکل نامتقارن با شیب عمومی تندتر درجناح چپ بوده و عرض دره در تراز 1032+ (تراز تاج سد) در حدود 350 متر است، براین اساس نسبت عرض به ارتفاع دره 1 به 8 بدست آمده که برای یک سد بتنی دو قوسی ایده آل می‌باشد. ساختگاه سد کارون4 در مرز استان چهارمحال و بختیاری و خوزستان واقع شده و فاصله آن تا شهرکرد 185 کیلومتر(جنوب غربی شهرکرد) و تا شهر لردگان 35 کیلومتر(غرب- جنوب غربی شهر لردگان) می‌باشد و مناسبترین راه دسترسی به ساختگاه سد، جاده موجود شهر کرد- ایذه بوده که از محل طرح عبور می‌نماید.
مشخصات جغرافیایی محدوده سد به شرح زیر می باشد.

	ثانیه	دقیقه	درجه
عرض جغرافیایی	05	24	50
طول جغرافیایی	53	35	31

هواشناسی

اقلیم حوضه آبریز سد کارون 4 در نقاط مختلف بین نیمه خشک سرد تا معتدل مرطوب طبقه‌بندی می‌شود.
همچنین توده‌های هوایی که در منطقه آبریز سد کارون4 موثر می‌باشند عبارتند از توده هوای دریایی حاره که بیشتر در زمستان در حوضه آبریز سد کارون4 فعال می‌باشد و توده هوای قاره‌ای حاره که عموما در تابستان در حوضه آبریز سد کارون4 فعالیت دارد. همچنین توده هوای دریایی قطبی که بیشتر قسمت‌های شمالی حوضه را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

هیدرولوژی

حوضه آبریز رودخانه کارون در محدوده سد کارون4 در قسمت جنوب غربی ایران در محدوده بین عرض شمالی20-31 تا40-32 و طول شرقی 33-49 تا 45-51 در منطقه سلسله جبال زاگرس واقع شده و از نظر تقسیمات کشوری عمدتا" به استان‌های چهار محال و بختیاری و اصفهان تعلق دارد.
حوضه آبریز مذکور تقریبا کوهستانی بوده، ارتفاع متوسط آن 2354 متر و ارتفاع بلندترین نقطه آن 4200 متر می‌باشد.
مساحت حوضه آبریز رودخانه کارون در محدوده سد کارون 4، 12813 کیلومترمربع بوده و رشته کوه‌های مرتفع سلسله جبال زاگرس شرایط مناسبی را برای بارش در حوضه آبریز این رودخانه (به‌خصوص نواحی غربی و شمال غربی) به‌وجود آورده است، به‌گونه‌ایکه ارتفاع متوسط بارندگی سالانه حوضه حدود680 میلیمتر برآورد می‌گردد. همچنین متوسط تبخیر از سطح دریاچه برابر 1811.2 میلیمتر برآورد می‌گردد.
متــوسط آورد سالانــه رودخانه 1000000*4927.4 متر مکعب بوده و دمای حداقل اقلیم محل سد برابر 8 درجه سانتی‌گراد و دمای حداکثر در محل سد برابر4.32 درجه سانتی‌گراد برآورد می‌گردد.

سیلاب

دبی سیلاب رودخانه کارون در ساختگاه سد کارون 4 برای سیلاب با دوره‌های بازگشت مختلف به شرح زیر برآورده شده است.

دوره بازگشت	دبی (متر مکعب بر ثانیه)
سیلاب 20 ساله	2715
سیلاب 50 ساله	3490
سیلاب 100 ساله	4030
سیلاب 200 ساله	4630
سیلاب 1000 ساله	6255
سیلاب 10000 ساله	8605
سیلاب حداکثر محتمل	10200

کیفیت آب

کیفیت آب رودخانه کارون درمحل ساختگاه سد از لحاظ ضوابط آشامیدن مناسب بوده و قابل استفاده برای مصارف کشاورزی نیز می‌باشد.

رسوب گذاری

حجم رسوب 50 ساله رودخانه کارون در محل ساختگاه سد کارون 4 برابر 1000000*220 متر مکعب برآورد می‌گردد.

برنامه‌ریزی منابع آب

فعلا در این رابطه اطلاعاتی موجود نمی‌باشد.

زمین شناسی

از دیدگاه زمین‌شناسی، ساختگاه سد برروی یال جنوب غربی تاقدیس نامتقارن سفید کوه واقع شده است. یال جنوب غربی این تاقدیس پرشیب تر (با شیب 70- 65درجه) از یال شمال شرقی آن است. رودخانه در محل ساختگاه سد با راستای شمال غربی و جنوب شرقی، تقریبا عمود بر محور تاقدیس، جریان دارد.
با توجه به این شرایط، امتداد لایه‌بندی توده سنگ عمود بر امتداد رودخانه و شیب لایه‌بندی به سمت پایین دست است.
سازندهای پابده و آسماری در محدوده ساختگاه سد رخنمون یافته‌اند. سازند پابده شامل تناوب سنگ مارن آهکی و سنگ آهک می شود و بلافاصله در بالادست دره محل قرارگیری سد مشاهده می‌شود. با حرکت به سمت بالادست(در محدوده سازند پابده) دره کاملا باز و عریض می‌گردد.
سازند آسماری از بعد ساختار و نوع سنگ به دو زیرسازند آسماری فوقانی و آسماری تحتانی تقسیم شده است که به ترتیب در پایین دست و بالا دست امتداد رودخانه واقع می‌گردند.
آسماری فوقانی عمدتا شامل سنگ آهک مارنی با میان لایه‌های سنگ مارن و ندرتا سنگ آهک می‌گردد. آسمــاری تحتــانی نیز شامل سنگ آهک متوسط لایه می‌شود که با حرکت به سمت بالادست ضخامت لایه‌های آن افزایش می یابد.

لرزه خیزی

منطقه طرح کارون4 از لحاظ زلزله‌خیزی جزو مناطق با خطر زلزله خیلی زیاد بوده و ریسک به وجود آمدن زلزله در این منطقه بسیار بالا می‌باشد.
اساسا در هنگام وقوع زلزله، انرژی جنبشی زمین شامل موج‌های برشی، موج‌های سطحی و موج‌های فشاری از زوایا و جهت‌های متفاوت به سازه اعمال می‌گردد ولی بیشترین جنبش لرزه‌ای زمین در پریودهای لرزه‌ای کمتر از 1 ثانیه، عمدتا ناشی از موج‌های برشی است.
در مطالعات لرزه‌خیزی جامعی که برای ساختگاه سد کارون 4 انجام یافته است ، سطوح لرزه‌ای زیر برای تعریف ریسک خطر زمین لرزه تعریف شده‌اند:

سطح زلزله پایه طراحی(DBL): زلزله سطح پایه طراحی بنا به تعریف زلزله‌ای است که در دوره عمر مفید سازه اتفاق خواهد افتاد.
سطح زلزله حداکثر طراحی(MDL): زلزله سطح حداکثر طراحی زلزله نسبتا شدیدی است که احتمال وقوع آن در دوره عمر مفید سازه کم است.
سطح زلزله حداکثر محتمل(MCL): زلزله سطح حداکثر محتمل شدیدترین زلزله محتمل و ممکن در ساختگاه می باشد.

با توجه به اهمیت بالای سدها، معمولا زلزله‌های سطح پایه طراحی(DBL)،وحداکثرمحتمل(MCL) به ترتیب به عنوان بارگذاری‌های غیرعادی و فوق العاده در نظر گرفته می‌شوند.
در ساختگاه سد کارون4 شتاب حداکثر زمین در سطوح مختلف لرزه‌ای فوق به شرح ارائه شده در جدول زیر تخمین زده شده اند.

EARTH QUAKE LEVEL	hor	ver
Design Basis Level (DBL)	0.28 g	0.18 g
Maximum Design level (MDL)	0.35 g	0.22 g
Maximum Credible level (MCL)	0.49 g	0.26 g

مخزن سد

مخزن سد کارون4 که پس از ساخت سد تشکیل خواهد شد دارای عرض متوسط برابر 500 متر خواهد بود و تراز عادی بهره برداری از مخزن 1025 و تراز حداقل بهره برداری 996 و تراز آبگیر نیروگاه 945 متر از سطح دریا می‌باشد. همچنین مخزن فوق‌الذکر دارای حجم2190 میلیون متر مکعب خواهد بود که748.7 میلیون متر مکعب آن حجم مفید و 1097 میلیون متر مکعب آن حجم مرده مخزن می‌باشد. همچنین آب قابل تنظیم سالانه توسط مخزن سد کارون4 برابر 1000000*3156 متر مکعب می‌باشد.
دریاچه سد کارون4 از دو شاخه یکی در شاخه ارمند به طول 40.5 کیلومتر و دیگری در شاخه بازفت به طول 28کیلومتر تشکیل یافته است. همچنین مساحت دریاچه در تراز عادی بهره‌برداری 29.23 کیلومتر مربع می‌باشد.

در این بخش به بیان اطلاعات فنی طرح در قالب آیتم‌های زیر پرداخته شده است:

مشخصات بدنه

مشخصه	مقدار	مشخصه	مقدار
نوع سد:	بتنی دو قوسی	عرض تاج:	8 متر
ارتفاع از پی:	230.5 متر	عرض در پی:	37 تا 52 متر
طول تاج:	440 متر	حجم کل بدنه:	1.65 میلیون متر مکعب
حجم کل بتن‌ریزی:	1.66 میلیون متر مکعب	ارتفاع از کف:	190 متر
تراز تاج سد:	1032.5 متر از سطح دریا	حجم کل حفاری:	1.350.000مترمکعب

مشخصات مخزن

مشخصه	مقدار	مشخصه	مقدار
حجم کل مخزن:	2279 میلیون متر مکعب	عرض دریاچه:	متغیر است
مساحت مخزن:	32 کیلومترمربع (در تراز 1032.5) 29.70کیلومتر مربع (در تراز نرمال 1028)	تراز نرمال:	1028+
طول دریاچه:	41 کیلومتر در شاخه ارمند و 28 کیلومتر در شاخه بازفت	حجم مفید مخزن:	827.25 میلیون متر مکعب

سیستم انحراف آب

مشخصه	مقدار	مشخصه	مقدار
تعداد تونل‌های انحراف:	2 رشته	ظرفیت تخلیه:	2260 مترمکعب در ثانیه
طول تونل‌‌های انحراف:	655 و 700 متر	حجم حفاری سطحی:	5 میلیون مترمکعب
شکل مقطع تونل‌های انحراف:	دایره‌ای و نعل اسبی	حجم حفاری زیرزمینی:	450 هزار مترمکعب
نوع پوشش:	بتنی	نوع- ارتفاع و حجم فرازبند:	پلکانی، 23 متر، 427هزار مترمکعب
قطر حفاری پس از لاینینگ:	9.5 متر	نوع- ارتفاع و حجم نشیب‌بند:	خاکی، 5 متر، 55 هزار مترمکعب

ابزار دقیق

فعلا در این رابطه اطلاعاتی موجود نمی‌باشد.

سر ریز

مشخصه	سرریز دریچه دار (مقدار)	سرریز آزاد (مقدار)
نوع سرریز:	دریچه‌دار	آزاد
نوع دریچه‌ها:	قطاعی
تعداد دریچه‌ها:	3 عدد	5 عدد
ظرفیت تخلیه:	6150 مترمکعب در ثانیه
ابعاد دریچه‌ها:	15.5×10.5
موقعیت:	تکیه‌گاه راست	روی تاج سد
تراز آستانه:	1010متر از سطح دریا	1028 متر از سطح دریا
حجم بتن ریزی سرریز:	حدود 85.000مترمکعب

منابع قرضه و مشخصات آن

فعلا در این رابطه اطلاعاتی موجود نمی‌باشد.

مشخصات کلی نیروگاه

مشخصه	مقدار	مشخصه	مقدار
نوع نیروگاه:	روزمینی	انرژی متوسط سالیانه:	2107 گیگاوات ساعت
ظرفیت نیروگاه:	1000 مگاوات	نوع توربین:	فرانسیس با محور عمودی

مشخصات تجهیزات نیروگاه

مشخصه	مقدار	مشخصه	مقدار
تعداد توربین:	4	تعداد و نوع ژنراتورها:	4 سنکرون
قدرت هر توربین:	255 مگاوات	قدرت خروجی هر ژنراتور:	263مگاولت آمپر
راندمان در شرایط نامی:	95.7	ولتاژ اسمی هر ژنراتور:	15.75 کیلوولت
ارتفاع طراحی توربین:	161.5	سرعت چرخش ژنراتور:	187.5دور در دقیقه
خروج آب از توربین در شرایط نامی:	171	جریان اسمی ژنراتور:	12500
سازنده توربین:	زیمنس فویت	سازنده ژنراتور:	آلستوم
تعداد ترانسفورماتور:	12 عدد اصلی+1عدد ذخیره	نوع ترانسفورماتور:	تک فاز
قدرت نامی هر ترانسفورماتور:	100 مگاولت آمپر	ولتاژ نامی اولیه:	15.75 کیلوولت
ولتاژ نامی ثانویه ترانسفورماتور:	410 کیلوولت	سیستم خنک کننده:	OFWF

مشخصات ساختمان نیروگاه

طول (متر)	عرض (متر)	ارتفاع (متر)
120	22	65

حفاری:	942.000 متر مکعب
بتن ریزی سازه‌ای و پرکننده:	180.000 متر مکعب

مشخصات پایاب نیروگاه

فعلا در این رابطه اطلاعاتی موجود نمی‌باشد.

مشخصات تونل‌های آب‌بر نیروگاه

مشخصه	مقدار	مشخصه	مقدار
تعداد تونل:	4 رشته	مجموع طول پوشش فلزی در تونل‌های آببر:	840 متر
طول کل تونل‌ها:	1426 متر	تعداد کل استرک ها:	172 عدد
طول شفت های عمودی:	212 متر	قطر استرک:	6 متر
حجم کل حفاری:	187.600 مترمکعب	طول استرک:	5 متر
حجم کل بتن ریزی تونل‌ها:	36.000مترمکعب	وزن هر استرک:	16 تا 29 تن
حجم بتن ریزی پشت پوشش فلزی:	21.000 مترمکعب

مشخصات پست و کلیدخانه

نوع	GIS
سطح ولتاژ	400 کیلوولت
آرایش	باس بار دوبل
تعداد راکتور	یک راکتور 50مگاوار

آ - ب - ب - آلستوم

آبنگارکارون

آزمایشگاه فنی و مکانیک خاک

آزمایشگاه مکانیک خاک استان ایلام

آزمایشگاه مکانیک خاک استان چهار محال بختیاری

پژوهشکده باستان شناسی سازمان میراث فرهنگی وگردشگری

پویا طرح پارس

پویری انرژی

تبدیل انرژی پایا

تجهیزات صنعت آب و برق ایران

جهاد توسعه منابع آب

جهاد نصر اصفهان

جهاد نصر چهارمحال بختیاری

مهندسی منابع آب و خاک

مهندسی و ساختمان ماشین سازی اراک

موسسه ژئو فیزیک دانشگاه تهران

1394

ERROR:

Adobe Flash Player 9/10 or higher needed

...click here to download...

طرح کارون 4

لغت نامه تخصصی سد

سمفونی کارون

ویژه خبرنگاران

آرشیو

فراخوان همکاری در وزارت نیرو

خدمات

آمار اطلاعات

ارتباط با شرکت

آدرس تماس

	مشاهده مجریان شرکت آب و نیرو
	آدرس تماس : بزرگراه مدرس، تقاطع آفریقا، خیابان بیدار شماره 3 تلفن : 021-27821 فکس : 26213732-021
	info@iwpco.ir